Pathologisch onderzoek

Martijn de Bruin – Arts-onderzoeker

De afgelopen jaren heeft het urologisch onderzoek in het AMC zich voornamelijk gericht op het aan de ene kant beter vinden van kanker en aan de andere kant het beter behandelen van kanker. De stappen die we hierin maken, en hebben gemaakt, hebben voor veel extra inzicht gezorgd en zijn de basis geweest van nieuwe ideeën om prostaatkanker en nierkanker niet alleen beter, maar ook sneller te kunnen behandelen.

In het verleden heeft de Stichting Cure for Cancer veel onderzoek en onderzoekers ondersteund, waarbij bijvoorbeeld slimme naalden zijn ontwikkeld die nier- en prostaatkanker ‘real-time’ kunnen opsporen. Deze naalden kunnen d.m.v. glasvezeltechnieken als een microscoop in de tumor kijken, waardoor weefselstructuren gelijk zichtbaar worden en we zeker weten of we op de juist plek een biopt nemen. De slimme naalden worden op dit moment getest in patiënten om het klinische voordeel voor de patiënt hiervan te onderzoeken. Voorbeelden hiervan zijn de studies van o.a. Joyce Baard, Mara Buijs en Jan Erik Freund.

Naast diagnostiek wordt er door ons team ook veel onderzoek gedaan naar nieuwe behandelmethoden. Ook hierbij spelen slimme naalden een rol. Behandelnaalden kunnen bijvoorbeeld door de huid in de tumor geplaatst worden met minimale schade voor de andere omliggende weefsels. Vervolgens kunnen we tumoren bijvoorbeeld d.m.v. elektrische pulsen of d.m.v. bevriezing aanpakken. Op dit moment lopen hiervoor studies bij afdeling Urologie om hiervan de meerwaarde aan te tonen. Voorbeelden hiervan zijn de studies van o.a. Matthijs Scheltema en Mara Buijs.

De ontwikkeling van eerdergenoemde naaldtechnieken zorgen ervoor dat de zorg in de toekomst steeds beter en efficiënter wordt. Zo kunnen we zeer snel een tumor vinden en vervolgens een gevonden tumor snel en doelgericht behandelen, mits we weten welk vorm van kanker het is.

Dit laatste is erg belangrijk en wordt normaal gesproken bepaald op basis van de diagnose van de patholoog die het stukje uitgenomen weefsel met de microscoop bekijkt. Helaas is deze vorm van diagnostiek nog steeds een tijdrovend en moeilijke tak van sport. De patholoog kijkt door de microscoop naar een enorme hoeveelheid cellen die erg veel op elkaar lijken, maar net anders zijn. Hierdoor duurt een diagnose vaak erg lang en kunnen er vergissingen gemaakt worden met mogelijk vérstrekkende gevolgen.

In het AMC, en in het bijzonder de afdelingen Urologie en Pathologie proberen deze laatste uitdaging te pareren door het proces te digitaliseren. Stukjes weefsel worden in dat geval niet meer handmatig door een microscoop bekeken, maar gescand door een automatische microscoop. De resulterende digitale beelden kunnen vervolgens eerst door wiskundige algoritmes worden geanalyseerd. Deze algoritmes maken het mogelijk om in de enorme hoeveelheid beeldmateriaal regio’s aan te wijzen waar een hoge verdenking is van kanker. Hierdoor kan de patholoog zich nu, met gebruik van hoogwaardige computers en beeldschermen, concentreren op dit zeer verdachte gebied. En de diagnose stellen, zonder afgeleid te worden door al het andere weefsel eromheen. Daarbovenop willen we dit ook in 3D gaan doen, om de accuratesse van diagnose nog beter te krijgen.

Deze hele trein aan oplossingen heeft mijn persoonlijke aandacht en wij vertrouwen erop dat we er in de (nabije) toekomst voor kunnen zorgen dat we snellere en betere diagnostiek en behandeling van prostaat- en nierkanker kunnen bewerkstelligen. Met als gevolg dat de kwaliteit van leven behouden blijft en de zorg goedkoper wordt. Het is mijn doel en het doel van onze onderzoekers om dit te realiseren.